21 Maj

Autor Napisano w Komendant Brak komentarzy

Szaleńcy, czyli legioniści na ekranie

W 1928 roku pojawili się w kinach „Szaleńcy”, film opowiadający o trójce legionistów. Tytuł miał wydźwięk ironiczny, bo reżyser Leonard Buczkowski stworzył pochwałę ekranowych postaci. Nie mogło być zresztą inaczej w drugim roku po przewrocie majowym i w dziesiątą rocznicę odzyskania niepodległości. Jednak opinię, że strzelcy Piłsudskiego, a następnie żołnierze Legionów, to rzeczywiście nierozważni szaleńcy,Więcej oSzaleńcy, czyli legioniści na ekranie[…]

19 Maj

Autor Napisano w Wiktor Brak komentarzy

Bomba zabija bojowca, a carskiego generała – strach

19 maja 1905 roku. Weranda cukierni przy ulicy Miodowej w Warszawie. Huk, błysk, dym, a za chwilę wijące się na ziemi i nieruchome, poszarpane ciała. Dwudziestopięcioletni Tadeusz Dzierzbicki, bojowiec PPS oczekiwał na przejazd ulicą Miodową generał-gubernatora warszawskiego Konstantina Maksymowicza. Bojowiec miał rzucić bombę na powóz wiozący carskiego dostojnika z zamku do cerkwi, dawnego kościoła katolickiego,Więcej oBomba zabija bojowca, a carskiego generała – strach[…]

14 Maj

Autor Napisano w Komendant Brak komentarzy

Bój pod Konarami w oczach Kadena-Bandrowskiego

Znad Nidy forsownym marszem szła w maju 1915 roku I Brygada Legionów na front, by po kilku miesiącach okopowej służby wejść do boju. „Ze wzgórza, pod którym zatrzymały się kolumny, widać było cały teren przyszłej bitwy” – pisał Juliusz Kaden-Bandowski, oficer I Brygady w wydanej wkrótce po zakończeniu walk książce „Bitwa pod Konarami”. Przed oczamiWięcej oBój pod Konarami w oczach Kadena-Bandrowskiego[…]

14 Maj

Autor Napisano w Recenzje Brak komentarzy

442 dni Piłsudskiego w twierdzy magdeburskiej

Aresztowanie Józefa Piłsudskiego przez Niemców w lipcu 1917 roku było spowodowane jego zasadniczym zwrotem politycznym – zerwaniem z państwami centralnymi i wezwaniem, by legioniści nie składali przysięgi na braterstwo broni z ich armiami. Od tego właśnie lipcowego wydarzenia rozpoczyna się książka Mariusz Kolmasiaka „Więzień Magdeburski. Internowanie Józefa Piłsudskiego i dalsze losy Domku Magdeburskiego” (LTW). JestWięcej o442 dni Piłsudskiego w twierdzy magdeburskiej[…]

11 Maj

Autor Napisano w Komendant Brak komentarzy

Konspiratorzy w kawiarni Bisanza

Błysk, huk, ból, a potem ciemność. Walery Sławek, jeden z kierowników Organizacji Bojowej PPS, został ciężko ranny w czerwcu 1906 roku podczas uzbrajania bomby, która miała zostać użyta podczas akcji w Milanówku na wagon pocztowy, przewożący pieniądze. Sławek został aresztowany, ale nie udowodniono mu udziału w próbie zamachu, ani przynależności do nielegalnej partii. Wyjechał doWięcej oKonspiratorzy w kawiarni Bisanza[…]

07 Maj

Autor Napisano w Marszałek Brak komentarzy

Rok 1920. Ukraińcy i Polacy defilują w Kijowie

9 maja 1920 roku odbyła się w Kijowie wspólna, polsko-ukraińska defilada wojskowa. Przyjmowali ją gen. Edward Śmigły-Rydz, dowódca 3. Armii i płk. Marko Bezruczko, dowódca ukraińskiej 6. Dywizji. W ciągu dwóch poprzednich dni polscy żołnierze zajęli prawie bez walki miasto, z którego wycofały się oddziały Armii Czerwonej. Stolica Ukraińskiej Republiki Ludowej była wreszcie wolna odWięcej oRok 1920. Ukraińcy i Polacy defilują w Kijowie[…]

05 Maj

Autor Napisano w Symbol Brak komentarzy

Bojowiec i córka carskiego generała

Aniuta Pankratowa (Nora Ney) jest oburzona. Ktoś zatrzymał pociąg, którym jechała, bo ogłoszono strajk. Sprawcą przerwy w podróży okazuje się działacz PPS i bojowiec Bolesław Ratomski (Franciszek Brodniewicz). Aniuta policzkuje go, ale widać w jej oczach błysk zainteresowana zabójczo przystojnym bojowcem. Akcja „Córki generała Pankratowa”, filmu z 1934 roku, w reżyserii Mieczysława Znamierowskiego i JózefaWięcej oBojowiec i córka carskiego generała[…]

29 Kwi

Autor Napisano w Recenzje Brak komentarzy

Wacław Holewiński – Pogrom 1905

Oszalały ze strachu generał gubernator-warszawski Maksymowicz i starający się rozumieć Polaków szef policji, generał Markgrafski, to jedni z bohaterów powieści Wacława Holewińskiego „Pogrom 1905”, o czasie rewolucji, która była jednocześnie zrywem narodowym. Nazywana jest czasami czwartym powstaniem polskim. Maksymowicz ucieka z Warszawy do twierdzy w Zegrzu, bojąc się zamachów ze strony bojowców PPS na jegoWięcej oWacław Holewiński – Pogrom 1905[…]

28 Kwi

Autor Napisano w Wiktor Brak komentarzy

„Bibuła”, czyli rewolucyjny sport

Pewnego letniego dnia w 1893 roku, pięciu mężczyzn wybrało się do lasu na Belmoncie w Wilnie, by tam, w spokoju, z dala od ludzkich oczu, poważnie porozmawiać. Skromny posiłek podczas wielogodzinnej dyskusji składał się z chleba i mleka przyniesionych od siostry jednego z nich – Józefa Piłsudskiego. Pozostałymi uczestnikami spotkania byli Stanisław Wojciechowski, Ludwik Zajkowski,Więcej o„Bibuła”, czyli rewolucyjny sport[…]

23 Kwi

Autor Napisano w Marszałek Brak komentarzy

Obrócić koło historii

11 stycznia 1920 roku, w Lublinie – w mieście Unii polsko-litewskiej, a w zasadzie polsko-litewsko-ruskiej – Józef Piłsudski wypowiedział słowa, będące wyznacznikiem zasadniczego rysu jego myśli politycznej, a jednocześnie zadaniem i pytaniem kierowanym nie tylko do Polaków: „Czeka nas wielki wysiłek, na który my wszyscy, nowoczesne pokolenia, zdobyć się musimy, jeśli chcemy zabezpieczyć następnym pokoleniomWięcej oObrócić koło historii[…]