Blog o Józefie Piłsudskim i jego epoce
Roman, rocznik 1890, Mieczysław – 1891 Roman i najmłodszy – Stefan, urodzony w 1893 roku, byli wnukami powstańca styczniowego. Pochodzili z Warszawy, uczyli się w Łowiczu. W 1905 roku wzięli udział w strajku szkolnym, o prawo do nauki w języku polskim, przeciw rusyfikacji. Stefan był później więziony przez miesiąc w Cytadeli Warszawskiej za działalność niepodległościową.Więcej oTrzej bracia Starzyńscy[…]
Podczas służby w szeregach Legionów, żołnierze i oficerowie, byli odznaczani austriackimi odznaczeniami i orderami. Niewiele jest jednak fotografii legionistów z lat Wielkiej Wojny z tymi wyróżnieniami na mundurze, tak jakby niechętnie chcieli się uwieczniać z uhonorowaniami bądź co bądź zaborczego państwa. Nie ma też austriackich odznaczeń na fotografiach przedstawiających kombatantów legionowych w mundurach Wojska Polskiego,Więcej oAustriackie odznaczenia dla żołnierzy Legionów[…]
Książka „Jak pan został Piłsudskim” Wiesława Budzyńskiego – autora książek o Brunonie Schulzu i Krzysztofie Kamilu Baczyńskim – wydana przez Wojskowy Instytut Wydawniczy, w zajmującej, eseistycznej formie opowiada o działalności niepodległościowej Komendanta. „Piłsudski – stwierdza autor – podjął walkę na dwa fronty – z zaborcą i przeważającą częścią narodu”. Ta druga walka polegała, jak stwierdzałWięcej oWiesław Budzyński – Jak pan został Piłsudskim[…]
Gdy wybuchła I wojna światowa, Wojciech Kossak został zmobilizowany do armii austro-węgierskiej. Miał 56 lat i było oczywiste, że nie przyjdzie mu służyć w okopach. Był komendantem kolumny samochodowej i oficerem ordynansowym jednego z generałów w 1. Armii Victora Dankla. W jej składzie znalazł się 1. Pułk Piechoty, dowodzony przez Józefa Piłsudskiego. Kossak, wybitny batalista,Więcej oWojciech i Jerzy Kossakowie, malarze Legionów[…]
Patriotyzm, chęć przeżycia przygody, a bywało, że chęć opuszczenia domu, przyciągały do szeregów Legionów młodocianych chłopców. By założyć upragniony mundur, podawali, że są starsi niż w rzeczywistości, lecz zdarzało się też, że komisje werbunkowe czasami przymykały oko na zbyt młody wiek ochotników, widząc ich zapał i chęć służenia w Legionach. We wrześniu 1915 roku zwolnionyWięcej oNajmłodsi legioniści[…]
Dwa lata temu miały odbyć się w Kijowie wielkie uroczystości związane z 100. rocznicą polsko-ukraińskiej ofensywy, której celem było wyrzucenie okupacyjnych wojsk Rosji bolszewickiej znad Dniepru i odrodzenie Ukraińskiej Republiki Ludowej. Pandemia pokrzyżowała te plany. Tamtego roku Ukrainiec Dmytro Antoniuk, dziennikarz „Kuriera Galicyjskiego” i Polak – Paweł Bobołowicz, korespondent radia WNET na Ukrainie, postanowili naWięcej o„1920-2020. Pamięć w czasach zarazy” – Dmytro Antoniuk, Paweł Bobołowicz[…]
19 marca 1915 roku, w dniu imienin Józefa Piłsudskiego przed dworem w Grudzynach, oficerowie legionowi ustawili się wraz z Komendantem do fotografii. Zdjęcie zrobił Tadeusz Langier, „upełnomocniony fotograf I Brygady”, żołnierz 1. Pułku Ułanów. Z brygadą przeszedł jej szlak bojowy do Bugu, a może też dalej, lecz ostatnie znane zdjęcie wykonane przez niego, przedstawia przejścieWięcej oTadeusz Langier, fotograf Legionów[…]
Odznaczając w 1920 roku Lwów orderem Virtuti Militari za obronę przed Ukraińcami, marszałek Piłsudski wspomniał lata spędzone w tym mieście przed I wojną światową. Mówił, że Lwów był miastem najmniej ugodowym wobec zaborców i tu „biły serca goręcej, rwące się do wolności”. Wdzięczny za to, Marszałek mówił: „Niech mi będzie wolno jako temu, który tu,Więcej oLegioniści ze Lwowa[…]
Do Legionów wstępowała nie tylko patriotyczna młodzież. Stanisław Janowski, do młodych nie należał. Urodził się w 1866 roku w Krakowie, a więc gdy wybuchła I wojna światowa, miał prawie pięćdziesiąt lat, a za sobą – małżeństwo z Gabrielą Zapolską, aktorką i autorką sztuk teatralnych, z „Moralnością pani Dulskiej na czele”. Janowski, absolwent szkół sztuk pięknychWięcej oOłówek, pędzel i aparat fotograficzny Stanisława Janowskiego[…]
W 1938 ukazała się książka Kazimierzy Iłłakowiczówny „Ścieżka obok drogi”. Były to wspomnienia poetki ze spotkań z marszałkiem Piłsudskim oraz z pracy w charakterze jego sekretarza jako ministra spraw wojskowych. Iłłakowiczówna zawsze podkreślała, że była sekretarzem, a nie sekretarką. Książka mogłaby nosić tytuł „Piłsudski i ja”, a nawet „Ja i Piłsudski”, bowiem Iłłakowiczówna wiele pisałaWięcej oPoszło o Marszałka. Maria Jehanne Wielopolska kontra Kazimiera Iłłakowiczówna[…]