Blog o Józefie Piłsudskim i jego epoce
Gdy 17 września 1939 roku rozpoczęła się napaść Rosji na Polskę, w kierunku granicy z Litwą zaczęły podążać tysiące uchodźców, przerażonych wizją sowieckiej okupacji i zmuszonych do opuszczenia domów, także z powodu niemieckiej agresji. Wśród Polaków, którzy dotarli do Kowna i innych litewskich miejscowości, znaleźli się Aleksandra Piłsudska z córkami i Aleksander Prystor, jeden zWięcej oNa ratunek uchodźcom[…]
Nazywał się Władysław Kondycki, przybrał pseudonim „Tęcza”. Urodził się w Tarnopolu w 1898 roku. Przed wybuchem Wielkiej Wojny ukończył piątą klasę gimnazjum. Był członkiem Drużyn Polowych „Sokoła”. W sierpniu 1914 roku wyruszył z Drohobycza wraz innymi ochotnikami do Krakowa. Miał wówczas szesnaście lat. Został żołnierzem 2. Pułku Piechoty Legionów. Podczas walk w Karpatach, pod Zieloną,Więcej oTajemnica porucznika „Tęczy”[…]
Nie było żadnych wątpliwości: medal od wdzięcznych żołnierzy dla arcyksiężnej Izabelli, żony Fryderyka Habsburga, głównodowodzącego armią austro-węgierską, musi być wykonany ze złota, nie z żadnego innego metalu. Uszczknięto nieco tego złota z darów społeczeństwa polskiego dla Legionów. Medal zaprojektował renomowany rzeźbiarz Kazimierz Chodziński, autor pomników Kościuszki i Pułaskiego w Stanach Zjednoczonych. Na awersie widniał wizerunekWięcej oMedal legionistów dla austriackiej arcyksiężnej[…]
Pewnego dnia w 1925 roku Józef Piłsudski gościł w swoim domu w Sulejówku profesora Odo Bujwida, znakomitego lekarza bakteriologa. Przyszedł wówczas kasjer z wypłatą pensji, przysługującej Marszałkowi jako byłemu Naczelnikowi Państwa. Piłsudski zapytał czy przyniósł też grosze, a gdy kasjer odpowiedział twierdząco, polecił, by monety oddać córkom – Wandzi i Jagódce. „A z resztą jużWięcej oJózef Piłsudski, profesor Odo Bujwid i plan Zułowa[…]
Wspomnienia Jędrzeja Moraczewskiego z lat 1900-1907, są barwnym obrazem nie tylko życia politycznego Galicji – gdzie mieszkał i pracował jako inżynier kolejnictwa – ale także obyczajów tamtego czasu. W Polskiej Partii Socjalistycznej ścierały się wówczas nurty niepodległościowy i internacjonalistyczny. „Nie mogliśmy się w żaden sposób pogodzić się – stwierdzał Moraczewski – z faktem, że polskiWięcej oEndeckie kołki i socjalistyczne polana[…]
W 1924 roku rząd Władysława Grabskiego zdecydował o wprowadzeniu nowej waluty – złotego, który zastąpił markę polską. Dość szybko, bo w ciągu pięciu lat banknoty o wartości od 1 do 50 złotych zostały wycofane z obiegu, zastąpione przez monety. W 1924 pojawiła się pierwsza moneta jednozłotowa, bita w srebrze i co ciekawe, na awersie umieszczonoWięcej oMonety II Rzeczypospolitej i ich projektanci[…]
W książce „Miejski grunt. 250 lat polskiej gry z nowoczesnością” (Karakter) Rafał Matyja zwraca uwagę na to, że twórcami II Rzeczypospolitej nie są tylko ci, którzy stanęli na pomnikach, „ale także ci, których nie potrafi wspomnieć pozrywana tradycja instytucji publicznych. Ci, którzy tworzyli i przekształcali urzędy, szkoły, szpitale i przychodnie lekarskie, którzy tworzyli pomoc społecznąWięcej o„Miejski grunt. 250 lat polskiej gry z nowoczesnością” – Rafał Matyja[…]
Zanim Bronisław Piłsudski i Wacław Sieroszewski zaczęli w 1903 roku badać kulturę Ajnów na Hokkaido, kilkanaście lat wcześniej dotarł do nich podróżnik książę Paweł Sapieha. Była to wycieczka o turystycznym charakterze, w poszukiwaniu egzotyki, bo taki też był cel azjatyckiej podróży Sapiehy, od Indii poprzez Chiny, Japonię do syberyjskiej części Rosji. Z Hakodate dotarł niespełnaWięcej oKsiążę Sapieha, Ajnowie i Święto Niedźwiedzia[…]
Japońskie spotkanie Romana Dmowskiego i Józefa Piłsudskiego w 1904 roku jest treścią dramatu Jacka Inglota „Długi dzień w Tokio”. Żaden z uczestników wielogodzinnej rozmowy nie pozostawił z niej relacji, jednak ich poglądy na sprawę polską w tamtym czasie są, oczywiście znane, i to na ich podstawie autor stworzył sceniczny dialog. Osią sztuki jest fundamentalny spórWięcej oDmowski i Piłsudski przy koniaku o Polsce oraz o pięknej rozwódce[…]
Wydanie przez Instytut Pamięci Narodowej w jednym tomie dwóch przedwojennych książek Wierna służba i Służba ojczyźnie, zawierających wspomnienia uczestniczek walk o niepodległość w latach 1910-1918, jest ważnym wydarzeniem. Wciąż bowiem w historycznych narracjach nie dość wyraźnie przebija się głos kobiet, a dotyczy to także pracy niepodległościowej. We wstępie do Wiernej służby członkinie komitetu redakcyjnego (naWięcej oWierna służba. Wspomnienia uczestniczek walk o niepodległość 1910–1915 oraz Służba Ojczyźnie. Wspomnienia uczestniczek walk o niepodległość 1915–1918[…]