Blog o Józefie Piłsudskim i jego epoce
W pierwszej połowie grudnia 1914 roku Komendant roku zgolił brodę, której nigdy więcej nie zapuścił. Być może impulsem stała się właśnie rocznica urodzin (5 grudnia). Niewiele później, 14 grudnia w Nowym Sączu malarz, ilustrator i fotograf Stanisław Janowski narysował Piłsudskiego już bez brody, pochylonego nad szachownicą. Komendant mógł oddać się królewskiej grze, gdyż poWięcej oWojenne urodziny Józefa Piłsudskiego[…]
W 1913 roku powstała w Warszawie, w oczekiwaniu na wielki europejski konflikt zbrojny – Liga Kobiet Pogotowia Wojennego. Celem Ligi było „niesienie pomocy moralnej i materialnej w walce zbrojnej o Niepodległość Polski przeciwko Rosji”. Przewodniczącą organizacji została Izabela Moszczeńska, członkini PPS do 1908 roku, współpracująca później z ruchem niepodległościowym. Po wybuchu I wojny światowej została założonaWięcej oKobiece wsparcie dla legionistów[…]
26 września 1908 roku na podwileńskiej stacyjce kilkunastu bojowców PPS-Frakcji Rewolucyjnej dokonało udanego napadu na wagon pocztowy, w którym przewożono pokaźną ilość rubli. Akcja ta jest nazywana często skokiem czterech premierów, gdyż Józef Piłsudski, Aleksander Prystor i Walery Sławek byli później, w II Rzeczpospolitej szefami rządów, a Tomasz Arciszewski – na uchodźstwie. Pozostali bojowcy znaleźliWięcej oBojowcy spod Bezdan w cieniu czterech premierów[…]
Na stuzłotowym banknocie Ludwik Waryński wyglądał na smutnego. Dlaczego? Bo brakowało mu trzech złotych, by kupić pół litra wódki – żartowano w czasach PRL. Czy Waryński lubił alkohol, tego nie wiadomo, lecz niezbitym natomiast faktem jest, że organizował kołka socjalistyczne, między innymi wraz z Kazimierzem Dłuskim, studentem Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Rosyjska policja była na tropieWięcej oKazimierz Dłuski, towarzysz Waryńskiego, wysłannik Piłsudskiego[…]
Nie minął tydzień wojny, a Austriacy mieli już serdecznie dość Piłsudskiego i jego strzelców. Żołnierze Komendanta nie prowadzili działań dywersyjnych przeciw Rosjanom, ani też nie wywołali antyrosyjskiego powstania, jak to planowali austriaccy sztabowcy. Oddziały strzelców wkraczały na tereny opuszczone przez armię rosyjską, więc działania dywersyjne straciły sens. Podobnie zresztą, jak powstanie. Strzelcy byli po prostuWięcej oNajgorszy i najlepszy dzień w życiu Józefa Piłsudskiego[…]
Aleksander Malinowski należał, wraz z Józefem Piłsudskim, do ścisłego kierownictwa PPS, był jednym z jego najbliższych i najbardziej zaufanych współpracowników. Brał udział w tajnych rozmowach z dyplomatami japońskimi i oficerami wywiadu Austro-Węgier. W 1900 roku Piłsudski i Malinowski zostali aresztowani w Łodzi, podczas wpadki tajnej drukarni „Robotnika”. Malinowski uciekł z drogi na syberyjskie zesłanie. PodczasWięcej oWpadka, wódka i moskiewski łeb. Przygody Aleksandra Malinowskiego[…]
Na wykonanej w 1896 roku w Londynie fotografii działaczy PPS, obok Józefa Piłsudskiego siedzi Aleksander Dębski. Starszy od niego o dziesięć lat, miał bardzo bogatą przeszłość rewolucyjną. Studiował na wydziale matematyczno-fizycznym uniwersytetu w Petersburgu, a tam, jak wspominał Ludwik Krzywicki, wybitnie uzdolnionego matematyka „pociągnęło inne piękno – idei socjalistycznej”. Socjalistyczne kółka studenckie w stolicyWięcej oBomba dla cesarza, dolary dla Piłsudskiego[…]
Niewielu polityków nosi dzisiaj wąsy, nie mówiąc już o brodach. W II Rzeczypospolitej było zupełnie inaczej. Zarost na twarzy dominował. Najbardziej przywiązani byli do niego wojskowi, zdecydowanie był niepopularny wśród aktorów filmowych. Obyczaje się zmieniały: wąsy, a szczególnie brody, były w dwudziestoleciu międzywojennym w wyraźnym odwrocie Wąsy Józefa Piłsudskiego nieco maskowały brak zębów wybitych przezWięcej oWąsy i brody w II Rzeczpospolitej[…]
Walery Sławek miał 21 lat, gdy w 1900 roku stanął na czele łódzkiej organizacji PPS. We Wspomnieniach zebranych (wyd. Muzeum Historii Polski) pisze o ogromnych trudnościach w pozyskiwaniu robotników do roboty partyjnej. „Trzeba było wciągać do roboty ciężkiej i niebezpiecznej, a w zamian nic się nie dawało”. Na początku XX wieku, po licznych aresztowaniach, PPSWięcej oBojówka PPS i rozmowy z wywiadem Austro-Węgier. Wspomnienia Walerego Sławka.[…]
Piętnastu twórców przedstawia publikacja Marka Klecela „Pisarze Niepodległości. Szkice o ludziach i dziełach” (IPN). A wśród nich są literaci, którzy nie tylko służyli w Legionach, lecz byli także autorami książek o czynie legionowym, żołnierzach i bojach I Brygady. Wacław Sieroszewski i Andrzej Strug mieli za sobą działalność w PPS i zesłanie, gdy wstąpili do Legionów.Więcej oMarek Klecel – Pisarze Niepodległości. Szkice o ludziach i dziełach[…]