Blog o Józefie Piłsudskim i jego epoce
11 stycznia 1920 roku, w Lublinie – w mieście Unii polsko-litewskiej, a w zasadzie polsko-litewsko-ruskiej – Józef Piłsudski wypowiedział słowa, będące wyznacznikiem zasadniczego rysu jego myśli politycznej, a jednocześnie zadaniem i pytaniem kierowanym nie tylko do Polaków: „Czeka nas wielki wysiłek, na który my wszyscy, nowoczesne pokolenia, zdobyć się musimy, jeśli chcemy zabezpieczyć następnym pokoleniomWięcej oObrócić koło historii[…]
Jeśli nie można siłą, to trzeba fortelem. Zbrojne odbicie więźniów to nie taka prosta sprawa jak zastrzelenie stójkowego lub nawet rzucenie bomby w powóz carskiego generała. Wiosną 1906 roku na Pawiaku przebywało dziesięciu więźniów skazanych na śmierć za dokonanie aktów terrorystycznych. Większość z nich była bojowcami PPS. Partia postanowiła ich uwolnić, a akcję przeprowadzili członkowieWięcej oBojowcy na ekranie, czyli odbicie dziesięciu więźniów z Pawiaka[…]
9 grudnia 1919 roku w Belwederze usiedli naprzeciwko siebie Józef Piłsudski, Naczelnik Państwa i ataman Symon Petlura, przywódca Ukraińskiej Republiki Ludowej. Spotkali się w cztery oczy, bez współpracowników. To była bardzo długa i szczera rozmowa. Zaczęła się wieczorem, skończyła nad ranem. Kilka miesięcy wcześniej Polska i Ukraina były w stanie wojny. Poległ podczas niej pułkownikWięcej oPiłsudski i Petlura. Nocna rozmowa w Belwederze[…]
Zbiór tekstów zebranych w książce „Józef Piłsudski – idee, tradycje, nawiązania”(IPN), otwiera artykuł „Myśl polityczna Józefa Piłsudskiego (1918-1922) profesora Grzegorza Nowika, kierownika działu naukowego naszego muzeum. Autor stwierdza, że Piłsudski miał nazbyt idealistyczne przekonanie, że wraz z odzyskaniem niepodległości nastąpi „odrodzenie duszy narodu” i że ujawnią się jedyne pozytywne cechy polskiego charakteru narodowego i będąWięcej oJózef Piłsudski – idee, tradycje, nawiązania[…]
Leon Wasilewski, długoletni współpracownik Józefa Piłsudskiego, wspominał, że tylko raz widział go płaczącego. Było to w styczniu 1919 roku. A powód łez stanowiło Wilno. „W toczącej się przy skromnym stole biesiadnym rozmowie Komendant mówił o sytuacji – relacjonował Wasilewski – Kiedy podniósł, że dla ratowania Lwowa musiał – z braku sił – dopuścić doWięcej oŁzy Józefa Piłsudskiego[…]
Po pożarze majątku w Zułowie, który wydarzył się latem 1875 roku, rodzina Piłsudskich przeniosła się do Wilna. Ale, gdyby nie ta katastrofa, Ziuk prędzej czy później znalazłby się w mieście nad Wilią. Tam bowiem było najbliższe gimnazjum. Ze szkoły Piłsudski wyniósł jak najgorsze wspomnienia. Jego dumę i patriotyzm upokarzało rusyfikacyjne nauczanie, zakaz mówienia poWięcej oGimnazjalista Ziuk[…]
Józef Piłsudski ogromnie cenił Gabriela Narutowicza. Współpracował z nim, jako ministrem spraw zagranicznych, gdy był Naczelnikiem Państwa. We wspomnieniu o Narutowiczu Marszałek podkreślał jego wyjątkową lojalność. Był też pewien, że zachowa on dla siebie to, o czym w dyskrecji rozmawiali. Zwracał też uwagę na wysoką kulturę Narutowicza i delikatność jego charakteru. Narutowicz nie chciał ubiegaćWięcej oPiłsudski odradza Narutowiczowi kandydowanie na prezydenta[…]
W grudniu 1918 roku umarła w Warszawie na grypę „hiszpankę” córka generała Kazimierza Sosnkowskiego. Epidemia w stolicy osiągnęła wówczas swój szczyt: w drugim tygodniu grudnia zmarły na grypę w stolicy 92 osoby. W styczniu 1919 roku Sosnkowski bardzo ciężko zachorował na „hiszpankę”. Niewiele brakowało, by Józef Piłsudski stracił wówczas jednego ze swoich najbliższych współpracowników. LiczącyWięcej oGenerał Sosnkowski, naczelnik Piłsudski i grypa „hiszpanka”[…]
19 marca 1920 roku, Józef Piłsudski został Pierwszym Marszałkiem Polski. Był to jego pierwszy stopień wojskowy w Wojsku Polskim i drugi w ogóle. W 1914 roku, jako dowódca 1. pułku Legionów otrzymał rangę brygadiera. Po listopadzie 1918 roku tytułowano wprawdzie Piłsudskiego generałem, ale nie miał takiego stopnia. A w Wojsku Polskim nie istniał stopień brygadiera,Więcej oStopień marszałka na imieniny[…]
Druga część fundamentalnej pracy profesora Grzegorza Nowika Odrodzenie Rzeczypospolitej w myśli politycznej Józefa Piłsudskiego 1918-1922 poświęcona jest koncepcjom Komendanta dotyczących spraw zagranicznych – działań dyplomatycznych i militarnych w latach, gdy był Naczelnikiem Państwa i Naczelnym Wodzem. Jest to fascynująca lektura, gdyż pierwsze dwa lata niepodległości zdecydowały nie tylko o tym, czy zostanie ona obroniona, aleWięcej oGrzegorz Nowik – Odrodzenie Rzeczypospolitej w myśli politycznej Józefa Piłsudskiego 1918-1922. Część II[…]