Stopień marszałka na imieniny

Józef Piłsudski odbierający buławę marszałkowską

19 marca 1920 roku, Józef Piłsudski został Pierwszym Marszałkiem Polski. Był to jego pierwszy stopień wojskowy w Wojsku Polskim i drugi w ogóle.

W 1914 roku, jako dowódca 1. pułku Legionów otrzymał rangę brygadiera. Po listopadzie 1918 roku tytułowano wprawdzie Piłsudskiego generałem, ale nie miał takiego stopnia. A w Wojsku Polskim nie istniał stopień brygadiera, było natomiast wielu generałów, mianowanych przez Piłsudskiego, jednak on – Naczelny Wódz – pozostawał poza hierarchią wojskową. Była to sytuacja nienormalna.

Wojskowa Ogólna Komisja Weryfikacyjna, powołana przez Sejm, zaproponowała nadanie Piłsudskiemu stopnia marszałka, jednak zdominowany przez niechętnych mu posłów konwent seniorów nie zgodził się na to. W tej sytuacji członkowie Ogólnej Komisji Weryfikacyjnej przyszli 19 marca 1920 roku do Belwederu z wiadomością, że komisja uchwaliła prośbę, by przyjął stopień wojskowy Pierwszego Marszałka Polski. Piłsudski zgodził się.

„Wódz naczelny w krótkich słowach podziękował, po czym Minister Spraw Wojskowych wzniósł okrzyk na cześć pierwszego Marszałka Polski”, który obecni z zapałem powtórzyli” – informowała Polska Agencja Telegraficzna.
Piłsudski wydał wkrótce dekret: „Stopień Pierwszego Marszałka Polski przyjmuję i zatwierdzam”. Bohdan Urbankowski pisał w książce Józef Piłsudski. Marzyciel i strateg, że decyzja Ogólnej Komisji Weryfikacyjnej miała w sobie coś z „imieninowego” daru od wojska i coś z „okrzyknięcia wodzem, dokonanego przez generalicję”.

Buławę marszałkowską otrzymał Piłsudski 14 listopada 1920 roku, podczas obchodów Święta Niepodległości, już po wygranej wojnie z bolszewicką Rosją.

Tomasz Stańczyk

Na zdjęciu: Wręczenie Naczelnemu Wodzowi Józefowi Piłsudskiemu buławy marszałkowskiej (źródło: „Wiarus, 1936 r., s. 19).