Blog o Józefie Piłsudskim i jego epoce
Upokorzenia w rosyjskim gimnazjum, kary za mówienie po polsku, aresztowanie. Piłsudski nie miał miłych wspomnień z Wilna. A jednak nazywał je „miłym miastem” i miał do Wilna ogromny sentyment. Jak mówił: „Wszystko piękno w mej duszy przez Wilno pieszczone. Tu pierwsze słowa miłości, tu pierwsze słowa mądrości, tu wszystko, czym dziecko i młodzieniec żył wWięcej oPiłsudski z kluczami Wilna[…]
Wrzesień 1934 roku. Marszałek odpoczywa w dworze Kępińskich w Moszczenicy, niedaleko Żywca. To są jego ostatnie wakacje. Nic jeszcze nie zapowiada gwałtownego kryzysu zdrowotnego. Nadejdzie za pół roku. Pobyt w Moszczenicy nie jest prawdziwym wypoczynkiem. Przyjeżdżają bowiem do marszałka szef jego gabinetu, zastępca, wiceminister spraw wojskowych oraz inni oficerowie. Piłsudski spaceruje po parku, przygląda sięWięcej oWyjątkowa depesza Marszałka. Challenge 1934[…]
Tuż przed Bożym Narodzeniem w 1932 roku Józef Piłsudski pojechał do sklepu Komispol na warszawskim Krakowskim Przedmieściu. Kupił dla córki Jadwigi łyżwy oraz buty narciarskie. Starsza córka, Wanda, zjechała tamtego grudnia z samego szczytu toru saneczkowego na Górze Parkowej w Krynicy. Można było na nim rozpędzić się nawet do 80 kilometrów na godzinę. Marszałek nie pojechałWięcej oKrynickie zimy Marszałka[…]
Jan Lechoń pisał w „Portretach ludzi i zdarzeń”, że prawie wszyscy autorzy karykatur Marszałka używali takiego samego chwytu: robili mu potwornie krzaczaste brwi i przeraźliwie sumiaste wąsy. Na tym tle wybijał się zdecydowanie Zdzisław Czermański. Lechoń podkreślał, że Czermański potrafił uchwycić splot kontrastów i pozornych przeciwieństw, które stanowiły o oryginalności psychiki oraz idei i metod Piłsudskiego.Więcej oJózef Piłsudski w karykaturach Zdzisława Czermańskiego[…]
Pierwszą córkę Józefa Piłsudskiego – Wandę, urodzoną w lutym 1918 r., podawali do chrztu Aleksander Prystor i Helena Sujkowska. Piłsudski był wówczas niemieckim więźniem i przebywał w twierdzy magdeburskiej. Prystor, krajan Piłsudskiego, był jego starym przyjacielem. Działali razem w Organizacji Bojowej PPS, razem też brali udział w słynnej akcji pod Bezdanami w 1908 r.Więcej oRodzice chrzestni Wandy i Jadwigi Piłsudskich[…]
Podczas jednej z herbatek w Belwederze, wydawanych dla dyplomatów, polityków, wojskowych i jej bliskich znajomych, Aleksandra Piłsudska spostrzegła, że byli żołnierze Legionów noszą liczne odznaczenia, a nie mają ich członkowie PPS, dawni bojowcy i działacze niepodległości. Żona Marszałka stała się inicjatorką powołania do życia Krzyża i Medalu Niepodległości. Dekret ustanawiający te odznaczenia wydał w 1930Więcej oAleksandra Piłsudska i Krzyż Niepodległości[…]
Przez dwadzieścia jeden lat, od 1914 r. do 1935 r. służbę przy Józefie Piłsudskim pełniło prawie czterdziestu adiutantów. Połowa z nich służyła w Legionach. Pierwszym adiutantem Piłsudskiego był Tadeusz Żuliński. Trzej jego stryjowie walczyli w powstaniu styczniowym, a jeden z nich był członkiem Rządu Narodowego. Żuliński został adiutantem Piłsudskiego w sierpniu 1914 r. PełniłWięcej oPiłsudski i adiutanci[…]
W przedwojennym herbie Lwowa widniał Krzyż Virtuti Militari. Nadał go miastu „zawsze wiernemu” Józef Piłsudski za „zasługi położone dla polskości tego grodu i jego przynależności do Polski”, czyli za obronę miasta przed Ukraińcami w listopadzie 1918 roku. Lwów był jedynym miastem w II Rzeczpospolitej uhonorowanym tym orderem. Uroczystość dekoracji herbu odbyła się 22 listopada 1920Więcej oJózef Piłsudski i Virtuti Militari dla Lwowa[…]
Zdzisław Czermański był autorem znakomitych karykatur Marszałka. Przedstawiały nie tylko jego postać, ale też opowiadały o sytuacjach i wyobrażeniach związanych z Piłsudskim. W wydanej w 1931 r. tece grafik „Marszałek Piłsudski w 13 karykaturach Zdzisława Czermańskiego”, znajduje się rysunek zatytułowany „Strachy na Litwie”. Przedstawia Piłsudskiego, który ze wskazujących palców przytkniętych do głowy, robi rogi iWięcej oPiłsudski pokazuje rogi[…]
„Dzwoniąc szablą od progu idzie piękny Bolek, ulubieniec Cezara i bożyszcze Polek” – pisał o Bolesławie Wieniawie-Długoszowskim, zaprzyjaźniony z nim poeta Antoni Słonimski. Cezar to, rzecz jasna, Piłsudski. Urody Wieniawie natura nie poskąpiła, a powodzenie u kobiet miał duże. Szarmancki, z fantazją, dowcipny, inteligentny, lubiący wypić. Z pewnością jednak nie tylko takim chciałby być zapamiętanym.Więcej oWieniawa – ulubieniec Piłsudskiego[…]