W grudniu 1918 roku umarła w Warszawie na grypę „hiszpankę” córka generała Kazimierza Sosnkowskiego. Epidemia w stolicy osiągnęła wówczas swój szczyt: w drugim tygodniu grudnia zmarły na grypę w stolicy 92 osoby.

W styczniu 1919 roku Sosnkowski bardzo ciężko zachorował na „hiszpankę”. Niewiele brakowało, by Józef Piłsudski stracił wówczas jednego ze swoich najbliższych współpracowników. Liczący 34 lata Sosnkowski znajdował się w grupie największego ryzyka. Najczęściej bowiem chorowali i umierali na grypę „hiszpankę” ludzie w wieku 20-40 lat.

Szczęśliwie generał wydobrzał i 4 marca 1919 roku, w imieniny Kazimierza, koledzy z wojska wydali na jego cześć bankiet, fetując także objęcie przez Sosnkowskiego stanowiska wiceministra spraw wojskowych. W bankiecie wzięło udział stu oficerów. Prasa nie odnotowała obecności Piłsudskiego. W tym czasie rozchorował się, najprawdopodobniej właśnie na grypę, bo jego stan był bardzo poważny, do tego stopnia, że spisany został wówczas testament. Ale po kilku dniach nastąpił przełom w chorobie. „Stan zdrowia naczelnika państwa, komendanta Piłsudskiego, znacznie się polepszył. Temperatura 36,9” – donosiła 9 marca Polska Agencja Telegraficzna.

Na ziemiach polskich grypa „hiszpanka”, z powodu której zginęło na świecie co najmniej trzykrotnie więcej ludzi niż poległo podczas I wojny światowej, uśmierciła w latach 1918-1919, według bardzo rozbieżnych szacunków aż 68 do 130 tys. osób. Jesienią 1918 sytuacja we Lwowie była dramatyczna. „Kurier Lwowski” pisał, że miejski zakład pogrzebowy nie może nastarczyć trumien i personelu do pogrzebów. Zwlekano z zamknięciem szkół. Wreszcie to zrobiono. Po tygodniu uczniowie wrócili do klas. Jednak epidemia się rozszerzała. Szkoły zostały więc ponownie zamknięte, ale odbywały się spektakle teatralne i seanse filmowe. Lwów był bardziej beztroski, niż Wiedeń, a także Rzeszów, gdzie nakazano zamknięcie teatrów i kin. Dopiero pod koniec października radni zaapelowali do zarządu miasta, by zamknąć kina. Kilka dni później wybuchły polsko-ukraińskie walki o miasto i „hiszpanka” zeszła na dalszy plan.
W 1920 roku nastąpił nawrót „hiszpanki”. Szacunkowy bilans epidemii w Polsce, to 200, a może nawet 300 tysięcy zgonów. Był to około 1 procent ludności Polski.

Tomasz Stańczyk

Na zdjęciu: Kazimierz Sosnkowski. Zbiory Narodowego Archiwum Cyfrowego

Pełny życiorys Kazimierza Sosnkowskiego można poznać dzięki portalowi Żołnierze Niepodległości. Mecenasem projektu Żołnierze Niepodległości jest PKN ORLEN.