Piętnasty już tom „Kresowej Atlantydy” – opowieści profesora Stanisława Sławomira Niciei o historii i mitologii miast kresowych – poświęcony jest Wilnu.

Było to ukochane miasto Marszałka. W książce nie mogło zabraknąć jego osoby. Autor nazywa reaktywację wileńskiego uniwersytetu „najszlachetniejszym dziełem Piłsudskiego, przypominając, że to właśnie jego dekretem z 1919 roku został powołany do życia Uniwersytet Stefana Batorego. Piłsudski wziął udział w inauguracji uczelni i wygłosił mowę, w której życzył, by krzepiła ona „jasnowidztwem wiedzy, potęgą myśli twórczej i skrzętną pracą naukowego rzemiosła”. Profesor Nicieja stwierdza, że ujmujące w biografii Piłsudskiego jest to, iż zraz po swoim przekonaniu o pierwszorzędnym znaczeniu armii dla niepodległego państwa, na drugim miejscu stawiał edukację.

Na cmentarzu na Rossie spoczęło nie tylko serce Józefa Piłsudskiego wraz z prochami jego matki. „Pogrzeb imponował ilością uczestników i oprawą, której to miasto nigdy później ani wcześniej nie widziało” – pisze autor o uroczystościach z 1936 roku. Na Rossie pochowanych jest też pięcioro rodzeństwa Marszałka, a także jego pierwsza żona – Maria Piłsudska. Książkę opublikowało Wydawnictwo MS.

Tomasz Stańczyk