Trzecia część książki Marka A. Koprowskiego „Legiony. Drogi do legendy” (Wydawnictwo Replika), nosi podtytuł „Tworzyli Wojsko Polskie 1916-1918”. Według autora Piłsudski, jako dowódca I Brygady, umacniał więź z żołnierzami, naśladując cesarza Napoleona I: często wizytował pierwszą linię frontu, rozmawiał z żołnierzami, jadł z nimi posiłek, interesował się losem rannych.

Marek A. Koprowski przedstawia ostry konflikt między Józefem Piłsudskim a płk. Władysławem Sikorskim, szefem Departamentu Wojskowego NKN, na tle werbunku do Legionów i ich rozbudowy, usiłowania Komendanta zmierzające do przejęcia kontroli nad całą legionową formacją oraz kryzys przysięgowy.

Piłsudczycy próbowali doprowadzić do buntu w I Korpusie Polskim w Rosji i rzucić go do walki z armią niemiecką. Zademonstrowałoby to zaangażowanie obozu związanego z Komendantem po stronie Ententy. Jednak, zdaniem gen. Józefa Dowbora-Muśnickiego, dowódcy I Korpusu, walka z Niemcami nie miała żadnych szans na zwycięstwo, a przyniosłaby tylko krwawe straty.

Autor zauważa, że pamięć o Legionach Polskich została zdominowana przez osobę Józefa Piłsudskiego i dowodzoną przez niego brygadę. Stwierdza, że nikt żołnierzom I Brygady nie odbierze poświęcenia i bohaterstwa, lecz chodzi o to, by wiedzieć, że heroizm nie był wyłącznie udziałem tylko tej brygady. Taki właśnie cel przyświecał mu przy pisaniu trzyczęściowej opowieści o Legionach.

Recenzował: Tomasz Stańczyk